डिस्टल ह्युमरल फ्र्याक्चरको उपचार

उपचारको नतिजा फ्र्याक्चर ब्लकको शारीरिक पुनर्स्थापना, फ्र्याक्चरको बलियो स्थिरीकरण, राम्रो नरम तन्तु कभरेजको संरक्षण र प्रारम्भिक कार्यात्मक व्यायाममा निर्भर गर्दछ।

शरीर रचना विज्ञान

दटाढाको ह्युमरसमध्य स्तम्भ र पार्श्व स्तम्भमा विभाजित छ (चित्र १)।

चित्र १ डिस्टल ह्युमरसमा मध्य र पार्श्व स्तम्भहरू हुन्छन्।

मध्यवर्ती स्तम्भमा ह्युमरल एपिफिसिसको मध्यवर्ती भाग, ह्युमरसको मध्यवर्ती एपिकन्डाइल र ह्युमरल ग्लाइड सहित मध्यवर्ती ह्युमरल कन्डाइल समावेश हुन्छ।

पार्श्व स्तम्भमा ह्युमरल एपिफाइसिसको पार्श्व भाग, ह्युमरसको बाह्य एपिकन्डाइल र ह्युमरसको बाह्य कन्डाइल समावेश हुन्छ जसमा ह्युमरल ट्युरोसिटी पनि समावेश हुन्छ।

दुई पार्श्व स्तम्भहरूको बीचमा अग्रभाग कोरोनोइड फोसा र पछाडिको ह्युमरल फोसा हुन्छ।

चोटपटकको संयन्त्र

ह्युमरसको सुप्राकोन्डिलर फ्र्याक्चर प्रायः अग्लो ठाउँबाट खसेर हुन्छ।

इन्ट्रा-आर्टिक्युलर फ्र्याक्चर भएका युवा बिरामीहरू प्रायः उच्च-ऊर्जा हिंसक चोटपटकका कारणले हुन्छन्, तर वृद्ध बिरामीहरूलाई ओस्टियोपोरोसिसको कारणले कम-ऊर्जा हिंसक चोटपटकका कारण इन्ट्रा-आर्टिक्युलर फ्र्याक्चर हुन सक्छ।

टाइप गर्दै

(क) सुप्राकोन्डिलर फ्र्याक्चर, कन्डाइलर फ्र्याक्चर र इन्टरकोन्डिलर फ्र्याक्चर हुन्छन्।

(ख) ह्युमरसको सुप्राकोन्डिलर फ्र्याक्चर: फ्र्याक्चर साइट हकको फोसा माथि अवस्थित छ।

(ग) ह्युमरल कन्डिलर फ्र्याक्चर: फ्र्याक्चर साइट हकको फोसामा अवस्थित हुन्छ।

(घ) ह्युमरसको इन्टरकन्डिलर फ्र्याक्चर: फ्र्याक्चर साइट ह्युमरसको टाढाको दुई कन्डाइलहरूको बीचमा अवस्थित हुन्छ।

चित्र २ AO टाइपिङ

AO हड्डीको फ्र्याक्चर टाइपिङ (चित्र २)

प्रकार A: अतिरिक्त-आर्टिक्युलर फ्र्याक्चर।

प्रकार B: आर्टिक्युलर सतह समावेश गर्ने फ्र्याक्चर (एकल-स्तम्भ फ्र्याक्चर)।

प्रकार C: ह्युमरल स्टेमबाट डिस्टल ह्युमरसको आर्टिक्युलर सतहको पूर्ण पृथक्करण (बाइकोलमनर फ्र्याक्चर)।

प्रत्येक प्रकारलाई फ्र्याक्चरको कम्युनेशनको डिग्री अनुसार ३ उपप्रकारहरूमा विभाजन गरिएको छ, (१ ~ ३ उपप्रकारहरू जसमा त्यस क्रममा कम्युनेशनको डिग्री बढ्दै जान्छ)।

चित्र ३ राइजबरो-राडिन टाइपिङ

ह्युमरसको इन्टरकन्डिलर फ्र्याक्चरको राइजबोरो-रेडिन टाइपिङ (सबै प्रकारहरूमा ह्युमरसको सुप्राकन्डिलर भाग समावेश छ)

प्रकार I: ह्युमरल ट्युबोरोसिटी र ट्यालस बीचको विस्थापन बिनाको फ्र्याक्चर।

प्रकार II: घुमाउरो विकृति बिना कन्डाइलको फ्र्याक्चर पिण्डको विस्थापनको साथ ह्युमरसको इन्टरकन्डिलर फ्र्याक्चर।

प्रकार III: घुमाउरो विकृतिको साथ कन्डाइलको फ्र्याक्चर टुक्राको विस्थापनको साथ ह्युमरसको इन्टरकन्डिलर फ्र्याक्चर।

प्रकार IV: एउटा वा दुवै कन्डाइलको आर्टिक्युलर सतहको गम्भीर कमिन्युटेड फ्र्याक्चर (चित्र ३)।

चित्र ४ टाइप I ह्युमरल ट्युबोरोसिटी फ्र्याक्चर

चित्र ५ ह्युमरल ट्युरोसिटी फ्र्याक्चर स्टेजिङ

ह्युमरल ट्युबोरोसिटीको फ्र्याक्चर: डिस्टल ह्युमरसको कियर इन्जुरी

प्रकार I: ह्युमरल ट्यालसको पार्श्व किनारा सहित सम्पूर्ण ह्युमरल ट्युबोरोसिटीको फ्र्याक्चर (हान-स्टिन्थल फ्र्याक्चर) (चित्र ४)।

प्रकार II: ह्युमरल ट्युबोरोसिटीको आर्टिकुलर कार्टिलेजको सबकोन्ड्रल फ्र्याक्चर (कोचर-लोरेन्ज फ्र्याक्चर)।

प्रकार III: ह्युमरल ट्युबोरोसिटीको कम्युनिटेड फ्र्याक्चर (चित्र ५)।

शल्यक्रिया बिनाको उपचार

डिस्टल ह्युमरल फ्र्याक्चरको लागि गैर-शल्यक्रिया उपचार विधिहरूको सीमित भूमिका हुन्छ। गैर-शल्यक्रिया उपचारको उद्देश्य हो: जोर्नी कडा हुनबाट बच्न प्रारम्भिक जोर्नी चाल; धेरैजसो धेरै जटिल रोगहरूबाट पीडित वृद्ध बिरामीहरूलाई २-३ हप्तासम्म कुहिनाको जोर्नीलाई ६०° फ्लेक्सनमा स्प्लिन्ट गर्ने सरल विधिद्वारा उपचार गर्नुपर्छ, त्यसपछि हल्का गतिविधि गर्नुपर्छ।

शल्यक्रिया उपचार

उपचारको उद्देश्य जोर्नीको पीडारहित कार्यात्मक गतिशीलता दायरा पुनर्स्थापित गर्नु हो (कुहिनोको विस्तारको ३०°, कुहिनोको झुकावको १३०°, अगाडि र पछाडिको घुमाउने ५०°); फ्र्याक्चरको दृढ र स्थिर आन्तरिक फिक्सेसनले छालाको घाउ निको भएपछि कार्यात्मक कुहिनो अभ्यास सुरु गर्न अनुमति दिन्छ; डिस्टल ह्युमरसको डबल प्लेट फिक्सेसनमा समावेश छ: मध्य र पछाडिको पार्श्व डबल प्लेट फिक्सेसन, वामध्य र पार्श्वडबल प्लेट फिक्सेसन।

शल्यक्रिया विधि

(क) बिरामीलाई प्रभावित अंग मुनि लाइनर राखेर माथितिर पार्श्व स्थितिमा राखिन्छ।

शल्यक्रिया अन्तर्गत मध्य र रेडियल स्नायुहरूको पहिचान र सुरक्षा।

पछाडिको कुहिनोलाई शल्यक्रिया पहुँच विस्तार गर्न सकिन्छ: गहिरो आर्टिक्युलर फ्र्याक्चरहरू पर्दाफास गर्न अल्नार हक ओस्टियोटोमी वा ट्राइसेप्स रिट्र्याक्शन।

उल्नार हकआइ ओस्टियोटोमी: पर्याप्त एक्सपोजर, विशेष गरी आर्टिक्युलर सतहको कमिनेटेड फ्र्याक्चरको लागि। यद्यपि, फ्र्याक्चर नन-युनियन प्रायः ओस्टियोटोमी साइटमा हुन्छ। सुधारिएको उल्नार हक ओस्टियोटोमी (हेरिंगबोन ओस्टियोटोमी) र ट्रान्सटेन्सन ब्यान्ड वायर वा प्लेट फिक्सेसनको साथ फ्र्याक्चर नन-युनियन दर उल्लेखनीय रूपमा कम गरिएको छ।

ट्राइसेप्स रिट्र्याक्शन एक्सपोजर जोर्नी कम्युनेशनको साथ डिस्टल ह्युमरल ट्राइफोल्ड ब्लक फ्र्याक्चरहरूमा लागू गर्न सकिन्छ, र ह्युमरल स्लाइडको विस्तारित एक्सपोजरले लगभग १ सेन्टिमिटरमा अल्नर हक टिपलाई काटेर खुला गर्न सक्छ।

प्लेटहरू कुन प्रकारको फ्र्याक्चरमा राख्नु पर्छ भन्ने आधारमा दुई प्लेटहरू ओर्थोगोनल वा समानान्तरमा राख्न सकिन्छ भन्ने पत्ता लागेको छ।

आर्टिक्युलर सतहको फ्र्याक्चरलाई समतल आर्टिक्युलर सतहमा पुनर्स्थापित गर्नुपर्छ र ह्युमरल स्टेममा जोड्नुपर्छ।

चित्र ६ शल्यक्रियापछि कुहिनाको फ्र्याक्चरको आन्तरिक फिक्सेसन

फ्र्याक्चर ब्लकको अस्थायी फिक्सेसन K तार लगाएर गरिएको थियो, त्यसपछि ३.५ मिमी पावर कम्प्रेसन प्लेटलाई डिस्टल ह्युमरसको पार्श्व स्तम्भ पछाडिको आकार अनुसार प्लेटको आकारमा ट्रिम गरिएको थियो, र ३.५ मिमी पुनर्निर्माण प्लेटलाई मध्य स्तम्भको आकारमा ट्रिम गरिएको थियो, ताकि प्लेटको दुबै पक्ष हड्डीको सतहमा फिट होस् (नयाँ अग्रिम आकार दिने प्लेटले प्रक्रियालाई सरल बनाउन सक्छ।) (चित्र ६)।

मध्यभागबाट पार्श्व छेउमा दबाब दिँदै पूर्ण-थ्रेडेड कोर्टिकल स्क्रूले आर्टिक्युलर सतह फ्र्याक्चर टुक्रा नबनाउन सावधान रहनुहोस्।

फ्र्याक्चरको गैर-मिलनबाट बच्नको लागि एपिफाइसिस-ह्युमरस हजार माइग्रेसन साइट महत्त्वपूर्ण छ।

हड्डीको दोष भएको ठाउँमा हड्डीको ग्राफ्ट फिलिंग दिने, कम्प्रेसन फ्र्याक्चर दोष भर्न इलियाक क्यान्सेलस हड्डी ग्राफ्टहरू लगाउने: मध्य स्तम्भ, आर्टिक्युलर सतह र पार्श्व स्तम्भ, अक्षुण्ण पेरियोस्टियमको साथ छेउमा क्यान्सेलस हड्डीको ग्राफ्टिङ गर्ने र एपिफिसिसमा कम्प्रेसन हड्डीको दोष।

फिक्सेसनको मुख्य बुँदाहरू सम्झनुहोस्।

धेरैसँग टाढाको फ्र्याक्चर टुक्राको फिक्सेशनस्क्रूहरूसकेसम्म।

मध्यभागदेखि पार्श्वसम्म क्रस गर्ने स्क्रूहरू प्रयोग गरेर सकेसम्म धेरै फ्र्याक्ट्री फ्र्याक्चर टुक्राहरूको फिक्सेसन।

टाढाको ह्युमरसको मध्य र पार्श्व छेउमा स्टील प्लेटहरू राख्नुपर्छ।

उपचार विकल्पहरू: कुल कुहिनो आर्थ्रोप्लास्टी

गम्भीर कमिनुटेड फ्र्याक्चर वा ओस्टियोपोरोसिस भएका बिरामीहरूको लागि, कम माग भएका बिरामीहरू पछि कुल एल्बो आर्थ्रोप्लास्टीले कुहिनाको जोर्नीको गति र हातको कार्य पुनर्स्थापित गर्न सक्छ; शल्यक्रिया प्रविधि कुहिनाको जोर्नीको क्षयकारी परिवर्तनहरूको लागि कुल आर्थ्रोप्लास्टी जस्तै हो।

(१) प्रोक्सिमल फ्र्याक्चर विस्तार रोक्नको लागि लामो स्टेम-प्रकारको प्रोस्थेसिसको प्रयोग।

(२) शल्यक्रियाहरूको सारांश।

(क) यो प्रक्रिया पोस्टरियर एल्बो दृष्टिकोण प्रयोग गरेर गरिन्छ, जसमा डिस्टल ह्युमरल फ्र्याक्चर चीरा र आन्तरिक फिक्सेसन (ORIF) को लागि प्रयोग गरिने चरणहरू जस्तै चरणहरू छन्।

अल्नार नर्भको अग्रभाग।

टुक्रा टुक्रा भएको हड्डी हटाउन ट्राइसेप्सको दुबै छेउबाट पहुँच गर्नुहोस् (मुख्य बुँदा: उल्नार हक साइटमा ट्राइसेप्सको स्टप नकाट्नुहोस्)।

हक फोसा सहित सम्पूर्ण डिस्टल ह्युमरस हटाउन सकिन्छ र एक प्रोस्थेसिस जडान गर्न सकिन्छ, जसले थप I देखि 2 सेन्टिमिटर हटाइएमा कुनै महत्त्वपूर्ण परिणाम छोड्ने छैन।

ह्युमरल कन्डाइलको एक्साइजन पछि ह्युमरल प्रोस्थेसिस फिटिंगको क्रममा ट्राइसेप्स मांसपेशीको आन्तरिक तनावको समायोजन।

अल्नर प्रोस्थेसिस कम्पोनेन्टको एक्सपोजर र स्थापनाको लागि राम्रो पहुँच प्रदान गर्न प्रोक्सिमल अल्नर एमिनेन्सको टुप्पोको एक्साइजेशन (चित्र ७)।

चित्र ७ कुहिनाको आर्थ्रोप्लास्टी

शल्यक्रिया पछिको हेरचाह

बिरामीको छालाको घाउ निको भएपछि कुहिनाको जोर्नीको पछाडिको भागको शल्यक्रियापछिको स्प्लिन्टिङ हटाउनुपर्छ, र सहयोगमा सक्रिय कार्यात्मक अभ्यास सुरु गर्नुपर्छ; छालाको घाउ निको पार्नको लागि पूर्ण जोर्नी प्रतिस्थापन पछि कुहिनाको जोर्नीलाई लामो समयसम्म स्थिर राख्नुपर्छ (शल्यक्रिया पछि कुहिनाको जोर्नीलाई २ हप्तासम्म सीधा स्थितिमा राख्न सकिन्छ जसले राम्रो विस्तार कार्य प्राप्त गर्न मद्दत गर्दछ); हटाउन सकिने निश्चित स्प्लिन्ट अब सामान्यतया गति व्यायामको दायरालाई सहज बनाउन क्लिनिकल रूपमा प्रयोग गरिन्छ जब प्रभावित अंगलाई राम्रोसँग सुरक्षित गर्न बारम्बार हटाउन सकिन्छ; सक्रिय कार्यात्मक व्यायाम सामान्यतया छालाको घाउ पूर्ण रूपमा निको भएको ६-८ हप्ता पछि सुरु गरिन्छ।

शल्यक्रिया पछिको हेरचाह

बिरामीको छालाको घाउ निको भएपछि कुहिनाको जोर्नीको पछाडिको भागको शल्यक्रियापछिको स्प्लिन्टिङ हटाउनुपर्छ, र सहयोगमा सक्रिय कार्यात्मक अभ्यास सुरु गर्नुपर्छ; छालाको घाउ निको पार्नको लागि पूर्ण जोर्नी प्रतिस्थापन पछि कुहिनाको जोर्नीलाई लामो समयसम्म स्थिर राख्नुपर्छ (शल्यक्रिया पछि कुहिनाको जोर्नीलाई २ हप्तासम्म सीधा स्थितिमा राख्न सकिन्छ जसले राम्रो विस्तार कार्य प्राप्त गर्न मद्दत गर्दछ); हटाउन सकिने निश्चित स्प्लिन्ट अब सामान्यतया गति व्यायामको दायरालाई सहज बनाउन क्लिनिकल रूपमा प्रयोग गरिन्छ जब प्रभावित अंगलाई राम्रोसँग सुरक्षित गर्न बारम्बार हटाउन सकिन्छ; सक्रिय कार्यात्मक व्यायाम सामान्यतया छालाको घाउ पूर्ण रूपमा निको भएको ६-८ हप्ता पछि सुरु गरिन्छ।